Apaçık Bir Fetih: Hudeybiye Antlaşması

APAÇIK BİR FETİH: HUDEYBİYE ANTLAŞMASI (6/628)

Hudeybiye, Mekke’nin 17 km. batısında ve eski Cidde yolu üzerinde olup Mekke’de bulunanların ihrama girdiği yerlerden biridir.

Peygamberimiz (sas), gördüğü bir rüya üzerine, umre yapmak niyetiyle Mekke’ye gitmeye karar verdi.

Müslümanlar umreye niyet edip ihramlarını giydi ve yanlarına da yetmiş adet kurbanlık deve aldı.

Müşrikler, Müslümanları engellemek için Hâlid b. Velîd komutasında 200 kişilik süvari birliği hazırladı.

Peygamberimiz (sas), umre niyetlerini bildirmek üzere önce Hırâş b. Ümeyye’yi, sonra Hz. Osman’ı elçi olarak gönderdi.

Kureyşliler, yalnızca Hz. Osman’ın bireysel olarak tavaf etmesine izin verebileceklerini söyledi.

Hz. Osman, bu teklifi reddedince müşrikler onu üç gün alıkoydu ve Hz. Osman’ın şehit edildiği söylentileri yayıldı.

Bunun üzerine Peygamberimiz (sas), müşriklerle savaşmadan oradan ayrılmayacaklarına dair “Bey‘atü’r-Rıdvân” adıyla bilinen biatı aldı.

Bu haberi duyan Kureyşliler telâşlanarak Hz. Osman’ı hemen serbest bıraktı ve ardından Süheyl b. Amr’ı elçi olarak gönderdi.

Daha sonra Hz. Ali’nin kaleme aldığı antlaşma metni, Peygamber Efendimiz (sas) ve Süheyl b. Amr tarafından imzalandı.

Antlaşmaya göre Müslümanlar o yıl Mekke’ye giremeyecek, ertesi yıl 3 günlüğüne umre için ziyaret edebileceklerdi.

Mekke’den Medine’ye sığınan kişiler iade edilecek; fakat Medine’den Mekke’ye sığınanlar iade edilmeyecekti.

On yıl süreyle taraflar arasında barış olacak; taraflar kendi ittifaklarını oluşturabilecekti.

Hz. Ömer başta olmak üzere bazı sahabîler antlaşma şartlarını ağır bularak tepki gösterdi, fakat Resûlullah bu antlaşmayı kabul etti.

Mekkeli müşrikler, bu barış antlaşmasıyla Medine İslâm Devleti’ni resmen tanıdı.

Müslümanlar kurbanlarını kesip ihramdan çıktı. Medine’ye dönerlerken yolda Fetih Sûresi nâzil oldu.

Bu antlaşma, İslamiyet’in yayılmasında dönüm noktası oldu. 2 yıl içinde Müslüman olanların sayısı önceki 18 yıldan fazla oldu.

Resûlullah bu süreçte Bizans, Sasani, Habeş ve Mısır liderlerine İslam’a davet mektupları gönderdi.

Bu antlaşma Hayber’in fethine zemin hazırladı ve 1500 kişilik bir kuvvetle Yahudilere ağır bir darbe indirilerek Hayber fethedildi.

Sayıları hızla artan Müslümanlar, Kureyş müşriklerinin antlaşmayı bozmaları üzerine iki yıl sonra da Mekke’yi fethetti.

Bu antlaşma,  “feth-i mübîn” ve “nasr-ı azîz” olarak nitelendirilerek (Bkz. Fetih 48/1, 3) Peygamber Efendimizin (sas) Kur’an ile de teyit edilen en büyük siyasî zaferi oldu.